Во неверојатен успех за вселенските истражувања, месечевиот лендер Blue Ghost на компанијата Firefly Aerospace успешно слета на површината на Месечината во рамките на мисијата Blue Ghost Mission 1. Слетувањето се случи на 2 март 2025 година, во 3:34 часот по источниот стандарден временски појас, во регионот Mare Crisium – огромен базен со широчина од над 300 милји, лоциран во североисточниот квадрант на блиската страна на Месечината.
Овој историски настан претставува втор обид на научни и технолошки инструменти од НАСА во рамките на иницијативата Commercial Lunar Payload Services (CLPS). Лендерот е во исправена и стабилна состојба, а опремата што ја носи ќе функционира на месечевата површина приближно 14 дена, што е еквивалентно на еден месечев ден.
Првата слика снимена од лунарниот лендер Blue Ghost на Firefly, направена набргу по потврдата за успешно слетување во Mare Crisium на блиската страна на Месечината. Ова е втората лунарна испорака на научни и технолошки инструменти на НАСА како дел од иницијативата за Комерцијални лунарни услуги за товар.
Кредит: Firefly Aerospace
„Овој неверојатен успех демонстрира како НАСА и американските компании го предводат патот во истражувањето на вселената за доброто на целото човештво“, изјави вршителката на должноста администратор на НАСА, Џенет Петров. „Технологијата и научните експерименти што се дел од оваа мисија ќе помогнат во подобрувањето на нашите способности за идни истражувања и заштита на опремата при идните мисии, како на краток, така и на долг рок.“
Откако беше лансиран од вселенскиот центар Кенеди на 15 јануари 2025 година, лендерот Blue Ghost помина повеќе од 2,8 милиони милји, пренесе над 27 гигабајти податоци и поддржа неколку научни експерименти. Еден од најзначајните успеси беше експериментот Lunar GNSS Receiver Experiment, кој постигна рекордно далечинско следење на сигналите од глобалниот навигациски сателитски систем (GNSS) на оддалеченост од 246.000 милји, демонстрирајќи дека истиот систем може да се користи и на Месечината.
Blue Ghost поминува приближно 45 дена патувајќи до Месечината.
Меѓу другите научни истражувања беа тестирањата на компјутерски системи отпорни на зрачење при преминување низ појасите на Ван Ален, како и мерењата на магнетните полиња во вселената преку инструментот Lunar Magnetotelluric Sounder. Овие технологии ќе придонесат кон идните мисии на НАСА, вклучувајќи долгорочно истражување и човечко присуство на Месечината.
За време на работата на месечевата површина, инструментите на НАСА ќе изведуваат тестирања на технологии за бушење на подповршинскиот слој, собирање примероци од месечевиот реголит, употреба на глобалниот навигациски сателитски систем, компјутери отпорни на зрачење и методи за намалување на ефектите од месечевата прашина. Овие истражувања ќе дадат драгоцени податоци за тоа како вселенските услови влијаат врз Земјата.
Пред завршувањето на мисијата, тимовите ќе се обидат да забележат слики од месечевото зајдисонце и да истражат како месечевата прашина реагира на сончевото зрачење. Овој феномен за првпат беше документиран од астронаутот на Аполо 17, Јуџин Сернан. Лендерот ќе продолжи да функционира неколку часа и по зајдисонцето, пред конечно да престане со работа.
„Во име на целиот наш тим, сакам да му се заблагодарам на НАСА за довербата што ни ја укажа како нивен партнер за испорака на Месечината“, изјави Џејсон Ким, извршен директор на Firefly Aerospace. „Успешното слетување на Blue Ghost отвора пат за идните комерцијални истражувања во околината на Земјиниот сателит и пошироко.“
Во рамките на CLPS програмата досега се доделени 11 мисии за праќање на инструменти на различни локации на Месечината, вклучително и Јужниот Пол. Програмата има максимален буџет од 2,6 милијарди долари и ќе продолжи до 2028 година, со цел унапредување на истражувањето и подготовка за идни човечки мисии кон Месечината и Марс.
Скопско астрономско друштво
