Заслуги: NASA
Со генерации се сонува за денот кога ќе биде возможно да стапнеме на Марс т.е. “близначката планета на Земјата“. Во последните неколку години повеќе сателити, лендери и ровери имаат докажано дека во минатото постоела вода на површината, а во денешно време има можност сè уште да постојат подземни води. Овие откритија ја имаат распламенето желбата да се испрати мисија со екипаж на Марс, а да не ги набројуваме предлозите за поставување на колонија таму.
Но ентузијазмот малку ни оди во погрешна насока кога ги земаме во предвид сите предизвици кои ни ги поставува средината на Марс. Покрај тоа што е многу ладно и трпи голема количина на радијација, копното на Марс во денешно време е исто така и многу суво. Според ново проучување предводено од истражувачи од Ејмс Истражувачкиот Центар на НАСА, копното на Марс е 1,000 пати посуво од најсувите предели на Земјата.
Истражувањето, наречено “Ограничувања на метаболичката активност на микроорганизмите во површинските почви на Атакама, заклучени од рефракторни биомаркери: импликации за погодноста за живеење на Марс и детекција на биомаркери”, неодамна се појави во списанието Астробиологија. Проучувањето беше предводено од членови на Ејмс Истражувачки Центар на НАСА, вклучувајќи и неколку истражувачи од Џорџија Инстут за технологија, Карл Саган Центар во СЕТИ институтот, Центар за астробиологија (INTA-CSIC), Годард Центар за вселенски летови на НАСА и Масачусетс Институт за технологија.
Заслуги: NASA/Frank Tavares
За потребите на нивното истражување, тимот се обиде да утврди дали микроорганизми можат да преживеат на услови кои ги нуди Марс. За да го одговорат ова прашање, тимот допатувал до пустината Атакама во Чиле, парче земја долго 1000км кое се наоѓа на западниот брег на Јужна Америка. Со просечни врнежи од дожд од само 1 до 3мм годишно, пустината Атакама е позната како најсувото неполарно место во светот.
Но пустината Атакама не е рамномерно сува и искусува различни нивоа на врнежи, а нивото зависи од тоа колку близу пределот се наоѓа до екваторот. Од јужниот кон северниот дел врнежите варираат од неколку милиметри дожд годишно до неколку милиметри дожд во една деценија. Оваа средина обезбедува можност да се бараат живи организми на предели каде нивото на врнежи постепено опаѓа, а ова им овозможува на истражувачите да постават ограничувања на преживувањето кај микроорганизмите.
Во северниот крај на пустината (познат како Антофагаста регион), каде условите стануваат најслични со оние Марс, просечниот годишен пад на дожд е 1мм. Ова го прави пределот популарна дестинација за научници кои бараат да ја симулираат околината на Марс. Покрај тоа што тимот набљудувал дали микроби би можеле да преживеат во овие суви услови, исто така бараа да потврдат дали тие би можеле да растат и да се размножуваат.
Како што Мери Бет Вилхелм, астробиолог во Џорџија институтот за технологија и Ејмс истражувачкиот центар на НАСА, и водечки автор на новото истражување објасни во неодамнешно соопштение за медиумите: „на Земјата пронаоѓаме докази од микробен живот насекаде. Сепак, во екстремни средини важно е да се знае дали микробот хибернира и едвај преживува или е навистина жив и здрав… Со дознавање дали и како микробите остануваат живи во екстремно суви региони на Земјата, ние се надеваме дека подобро ќе разбереме дали Марс некогаш имал микробен живот и дали би можел да опстане до денешен ден.“
Заслуги: NASA Ames Research Center
По собирање на примероци од почвата ширум пустината Атакама и враќање на истите во нивната лабораторија во Ејмс, истражувачкиот тим започнал да врши тестови за да увидат дали нивните примероци на микроорганизми покажуваат било каква индикација на стрес маркери. Ова е клучен начин на кој може да се покаже дека микроорганизмите растат, бидејќи организмите кои хибернираат (т.е. кои само преживуваат) не покажуваат знаци на стрес маркери.
Поспецифично, тие барале промени во липидната структура на нивната клеточната мембрана, која станува покрута како реакција на стрес. Тие открија дека во помалку сувите делови од пустината Атакама овој стрес маркер бил присутен, но зачудувачки овие исти стрес маркери недостасувале во најсувите предели на пустината каде микробите би биле под поголем стрес.
Базирано на овие и на други резултати , тимот заклучил дека има преодна линија за микроорганизми во средини како што е пустината Атакама. На една страна, присуството на мали количини на вода е доволно за организмите да продолжат да растат. На друга страна, средината е до толку сува што организмите можат да преживеат, но не и да растат и да се размножуваат.
Тимот исто така успеал да пронајде докази на микроби во примероците од почвата од Атакама, кои биле мртви најмалку 10,000 години. Тие го утврдиле ова испитувајќи ги амино киселините на микробите, кои се составни протеини, и ја испитуваале стапката на која нивната структура се променувала. Откритието било прилично изненадувачко, земајќи во предвид колку исклучително ретко е да се пронајде древен живот на површината на земјата.
Со тоа што Марс е 1000 пати посув од најсувите делови на Атакама, овие резултати не беа охрабрувачки новости за оние кои се надеваа дека микробен живот сè уште може да се пронајде таму. Сепак, фактот дека остатоци од древен микробен живот биле пронајдени во најсувите предели на пустината во Чиле – кој би постоел кога пределот бил повлажен и е добро зачуван – се многу добри вести кога станува збор за потрагата по древен живот на Марс. Во суштина, ако микробен живот постоел на Марс понапред кога бил потопол, имал повлажна средина, траги од тој древен живот можеби сè уште постојат. Како што објаснил Вилхелм: „Пред да одиме на Марс, можеме да ја користиме Атакама како природна лабораторија и, базирано на нашите резултати, да ги прилагодиме нашите очекувања за што би можеле да пронајдеме кога ќе пристигнеме таму. Знаејќи дека површината на Марс денес може да е пресува за да расте живот на неа, но дека траги од микроби можат да бидат зачувани илјадници години, ни помага да дизајнираме подобри инструменти со кои не само што ќе бараме живот на и под површината на планетата, туку и да пробаме да ги откриеме тајните на нејзиното далечно минато.“
Заслуги: NASA
Во иднина, мисии (како што е Марс 2020 роверот на НАСА), ќе бараат да набават примероци од копното на Марс. Ако предложеното “Патување до Марс” на НАСА се одвива до 2030-тите, како што е планирано, овие примероци потоа би можеле да се вратат на Земјата за анализа. Со доволно среќа, овие примероци од почвата ќе откријат докази за минатиот живот и ќе потврдат дека Марс некогаш бил жива планета!
Преведувач: Дејана Маркова
Извор: UniverseToday
